यो सानो बिरुवा असोजमा पहेँलो फुल्ने १८०० मिटरसम्ममा पाइन्छ । गुण-धर्म : स्वाद टर्रो र स्वभाव गरम । यसको पात खोकी, पखाला, सुजाक, छाती दर्द, ज्वर आदिमा प्रयोग गर्दा लाभ मिल्छ । यसको जराले पेटको घाउ र ज्वरमा हित गर्छ, यसको बीजले पेट सफा गर्छ र अर्शमा लाभ पुयाउँछ । मात्रा : १/१ चम्चा पात र जरा, बीज १-२ ग्राम, १ / १ माना काँढापानी, १०-२० ग्राम अर्क २-३ पटक । यो पुरानो रूखमा हुने चोप रसायन,
परिचय
पहेँलो
कागियो (अतिबला, Abutilon indicum) एक औषधीय गुण
भएको सानो बिरुवा हो
जुन नेपाल लगायत विभिन्न देशहरूमा पाइन्छ। यसलाई अंग्रेजीमा "Indian
Mallow" भनिन्छ। यो बिरुवा असोज
महिनामा पहेँलो फूल फुल्ने गर्दछ
र यसको औषधीय गुणका
कारण धेरै रोगहरूको उपचारमा
प्रयोग गरिन्छ। यसको वैज्ञानिक नाम
Abutilon indicum हो र यो Malvaceae परिवारमा
पर्छ। यसको पात, जरा,
बीज, र फूल सबै
औषधीय गुणले भरपूर हुन्छन्।
नेपाल र अन्य देशहरूमा
उपलब्धता
पहेँलो
कागियो नेपालको तराई, पहाड, र हिमाली क्षेत्रहरूमा
१८०० मिटर सम्मको उचाईमा
पाइन्छ। यो बिरुवा असोज
महिनामा फूल फुल्ने गर्दछ
र यसको फूल पहेँलो
हुन्छ। नेपालका साथै यो भारत,
बंगलादेश, श्रीलंका, पाकिस्तान, र अन्य एसियाली
देशहरूमा पनि पाइन्छ। यो
बिरुवा जंगल, बाटो किनारा, खाली
ठाउँहरूमा स्वतः उम्रन्छ।
शारीरिक गुण
पहेँलो
कागियोको बिरुवा सानो आकारको हुन्छ।
यसको पात हरियो र
कोमल हुन्छ भने फूल पहेँलो
र आकर्षक हुन्छ। यसको जरा पातको
तुलनामा धेरै गहिरो हुन्छ
र यसले माटोमा गाडिएको
हुन्छ। यसको बीज सानो
र गोलाकार हुन्छ। यसको बोट १
देखि २ मिटर सम्म
अग्लो हुन सक्छ। यसको
फूल र पातमा औषधीय
गुणहरू भरिएका हुन्छन्।
औषधीय गुण
पहेँलो
कागियोमा धेरै औषधीय गुणहरू
पाइन्छन्। यसको स्वाद टर्रो
र स्वभाव गरम हुन्छ। यसले
शरीरमा त्रिदोष (वात, पित्त, कफ)
लाई शान्त गर्छ। यसको पातले खोकी,
पखाला, सुजाक, छाती दर्द, ज्वर
आदि रोगहरूमा लाभदायक हुन्छ। यसको जराले पेटको
घाउ र ज्वरमा हित
गर्छ। यसको बीजले पेट
सफा गर्छ र अर्श
(पाइल्स) मा लाभ पुयाउँछ।
यसले रक्त क्यान्सर र
एचआइभी/एड्स जस्ता गम्भीर
रोगहरूमा पनि लाभदायक हुन
सक्छ।
फाइदा
पहेँलो
कागियोको धेरै फाइदाहरू छन्।
यसले शरीरमा रोग प्रतिरोधक क्षमता
बढाउँछ। यसले पेट सम्बन्धी
समस्याहरू जस्तै पेट दुखाई, अपच,
अल्सर आदिमा लाभदायक हुन्छ। यसले ज्वर, खोकी,
र छाती दर्दमा पनि
राम्रो असर गर्छ। यसले
रक्त शुद्ध गर्छ र रक्त
क्यान्सर जस्ता गम्भीर रोगहरूमा पनि लाभदायक हुन
सक्छ। यसले त्रिदोषलाई शान्त
गर्छ र शरीरलाई स्वस्थ
राख्न मद्दत गर्छ।
प्रयोग विधि
पहेँलो
कागियोको पात, जरा, र
बीज सबै औषधीय गुणले
भरपूर हुन्छन्। यसको पातलाई पानीमा
उमालेर काढा बनाएर खोकी,
पखाला, र ज्वरमा प्रयोग
गर्न सकिन्छ। यसको जरालाई पानीमा
उमालेर पेटको घाउ र ज्वरमा
प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको
बीजलाई पानीमा उमालेर पेट सफा गर्न
र अर्शमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको
मात्रा १/१ चम्चा
पात र जरा, बीज
१-२ ग्राम, १/१ माना काँढापानी,
१०-२० ग्राम अर्क
२-३ पटक प्रयोग
गर्न सकिन्छ।
खेती, संग्रह र संरक्षण
पहेँलो
कागियोको खेती गर्न सजिलो
छ। यो बिरुवा धेरै
माटो र जलवायुमा उम्रन
सक्छ। यसलाई बीजबाट वा काटेर लगाउन
सकिन्छ। यसको पात, जरा,
र बीजलाई संग्रह गरेर सुकाएर संरक्षण
गर्न सकिन्छ। यसलाई सुकाएर ठूलो मात्रामा संग्रह
गरेर राख्न सकिन्छ। यसलाई सुकाएर पछि एयरटाइट कन्टेनरमा
राख्नु पर्छ ताकि यसको
औषधीय गुणहरू कायम रहन सकून्।
निष्कर्ष
पहेँलो
कागियो (अतिबला, Abutilon indicum) एक धेरै गुणकारी
औषधीय बिरुवा हो। यसले धेरै
रोगहरूको उपचारमा मद्दत गर्छ। यसले खोकी, पखाला,
ज्वर, पेटको घाउ, र अर्श
जस्ता रोगहरूमा लाभदायक हुन्छ। यसले रक्त क्यान्सर
र एचआइभी/एड्स जस्ता गम्भीर
रोगहरूमा पनि लाभदायक हुन
सक्छ। यसको प्रयोग विधि
सजिलो छ र यसलाई
धेरै ठाउँमा पाइन्छ। यसको खेती, संग्रह,
र संरक्षण गर्न सजिलो छ।
यसरी पहेँलो कागियोले मानव जीवनमा धेरै
लाभदायक भूमिका खेल्छ र यसको प्रयोगले
धेरै रोगहरूबाट बच्न सकिन्छ।
Abutilon indicum, commonly known as Indian mallow or
'Atibala' in Sanskrit, is a small shrub belonging to the Malvaceae family. In
Nepal, it is referred to as 'Seto Pahelo Kagiyo' or 'Pahelo Kagiyo'. This plant
has been recognized for its medicinal properties across various traditional
medicine systems.
Availability in Nepal and Other Countries
Abutilon indicum thrives in tropical and subtropical
regions. In Nepal, it is commonly found up to elevations of 1,800 meters,
particularly blooming with yellow flowers during the month of Ashoj
(September-October). Beyond Nepal, this species is distributed across countries
like India, Sri Lanka, China, Thailand, and Vietnam.
Physical Properties
This plant is a subshrub, reaching heights between 1 to 2.5
meters. It is highly branched with grayish, hairy petioles measuring 2-4 cm.
The flowers are solitary, axillary, and yellow, measuring 2-2.5 cm in diameter.
The fruit is black, flat, and about 1.5 cm in diameter, containing reniform
(kidney-shaped) seeds.
Medicinal Properties
Abutilon indicum has been extensively used in traditional
medicine as a laxative, emollient, analgesic, anti-diabetic, anti-inflammatory,
and blood tonic agent. It is also employed in the treatment of leprosy, urinary
diseases, jaundice, piles, relieving thirst, cleaning wounds and ulcers,
vaginal infections, diarrhea, rheumatism, mumps, pulmonary tuberculosis,
bronchitis, allergies, blood dysentery, and certain nervous and ear problems.
Advantages and Uses
The various parts of Abutilon indicum offer multiple health
benefits:
- Leaves:
Used to treat ulcers, headaches, gonorrhea, and bladder infections.
- Roots:
Employed as a diuretic and in the treatment of leprosy.
- Seeds:
Serve as a laxative, diuretic, and emollient; powdered seeds are ingested
to treat dysentery and stomach ache.
- Flowers:
Traditionally used to increase semen in men.
Using Methods
Traditional applications of Abutilon indicum include:
- Leaf
Paste: Applied to ulcers, boils, and skin burns.
- Root
Decoction: Used as a tea to treat urinary incontinence, dysentery, and
fever.
- Seed
Powder: Consumed to alleviate dysentery and stomach aches.
Harvesting and Preservation
The plant is typically harvested during its flowering season
in Ashoj (September-October). After collection, the plant parts are cleaned and
dried in a shaded area to preserve their medicinal properties. Once dried, they
are stored in airtight containers away from direct sunlight and moisture to
maintain their efficacy.
Conclusion
Abutilon indicum, or 'Seto Pahelo Kagiyo' in Nepal, is a
versatile medicinal plant with a rich history in traditional medicine. Its wide
range of applications, from treating common ailments like coughs and fevers to
more severe conditions such as leprosy and jaundice, highlights its
significance in herbal medicine. Proper harvesting and preservation techniques
ensure that its therapeutic properties are retained, allowing communities to
continue benefiting from this valuable plant.
दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties
Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root
काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview
गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance
पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance
बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties
ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies
सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties
काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :
Kaaulo, काउलो, कोह, नाकेम, नेपाली अर्जुन, Kaulo Arjuna, Machilus dutbiei
Kaalo Punarnawaa, कालो पुनर्नवा, Black Patagon
Seti Kareli, सेती करेली, तितेकरेली राम्री, तिताकरेल, Bitter Gourd
Thulo Pahelo Kapaas, ठूलो पहेँलो कपास बिरुवा, Cotton Yellow, Gossypiun birsutam
Kapas, कपास, सूत्रपुष्प, Cotton, Gossypiun herbaceum
Thulo Karkalo, ठूलो कर्कलो, मानकन्द, माने Gaint Taro, Alocaria species
Alocaria speciesThulo Karkaloठूलो कर्कलोमानकन्दमाने Gaint Taro
Katahar, कटहर, Artocarpus beterophyllus
Bans Bata Baneko Kaagaj, बाँसबाट बनेको कागज, Paper From Bamboo
Nepali Speaking Practice through Books in Hindi and English
Master Hindi Speaking Through Indian Schools: Practical Phrases with Nepali and English Translations
Master Hindi Speaking with Indian Railways: Practical Phrases with Nepali and English Translations
Learn Nepali with Mobile Phone Conversations including Hindi and English Translations
Master Hindi Speaking: Practice Through Movie information with Nepali and English Translations
Famous poem Of Upendra Subba उपेन्द्र सुब्बाका केही कबिताहरु
Some Top poem of Pandit Udayananda Aryal पं. उदयानन्द अर्ज्यालका केही कबिताहरु
Some Top Poem Of Ishwar Ballav, ईश्वरवल्लभका केही चर्चित कबिताहरु
Some Best Poem of Indira Prasai इन्दिरा प्रसाईका केही कबिताहरु
Some Best Poem Of Aahuti आहुतिका केही कबिताहरु
Some Beautiful Poem Of Momila मोमिलाका केही उत्कृष्ट कबिताहरु
Top Ten Poems Of R M Dangol आर. एम. डङ्गोल का केही कबिताहरु
Some Beautiful Poem Of Ashesh Malla अशेष मल्लका केही कबिताहरु
Some Best Poem Of Ambar Gurung अम्बर गुरुङका केही कबिताहरु
Top Ten Poems Of Amar Giri अमर गिरीका १० कबिताहरु
Some Best Poem Of Kedarman vyathit केदारमान व्यथितका केही कबिताहरु
Chhapakkai Phula PHulyo Nepali Song By Singers Kiran Gajmer, Melina Rai
Kunai Batoa Timi Yeklai -BY singers Itu Jojiju, Ram Bhakta Jojiju
Maaya Raichha Ra By singer Kali Prasad Baskota, Sadeekshya Kattel
Manoj Raj Songs Lyrics "Kaliyug Ma Nasha" "Aaja Bholi" "Yasto Euta Katha Raichha"
Nepali Lyrics Of Unko Priti Pahile Ho Ki By Singer : Prabin Bedwal, Rachana Rimal
Nira Singer : Kali Prasad Baskota
Rabin Sharma Top songs lyrics and chords collection
Sanjeev Singh All Hits songs lyrics and chords collection
Top three Song Lyrics Of Sukmit Gurung "Pal Pal Timrai" "O Mero Priyatam" "Chiso Batas Le"
