Kavro, काभ्रो, अम्लपत्रक, Ficus lacor ~ NepalAyurveds.com

Sunday

Kavro, काभ्रो, अम्लपत्रक, Ficus lacor

यो पहाडी क्षेत्रका पाखोपखेरामा ५०-६० फिटका अग्लो रूखहरू हुन्छन् । यसको कलिलो रतछाँया पात अमिलो मीठो अलि टर्रो लाग्दछ । यो अमिलो पात पालुवामा नयाँ पात टर्रो, ठन्डा र स्वादिलो हुन्छ । यसले समस्त रक्तविकार,

दुबी, कुष्ठ, दाद, संग्रहणी, मासिक अधर्म, अर्बुद, गाँठा-गिर्खा आउने, चिफ्लो आउँ, अजीर्ण, अपच, पित्तदोष, तिर्खा, विषमज्वर, हैजालाई हित पुऱ्याउँछ । यसको ताजा अचार, तरकारी र काच्चै पात खाँदा एकदम तृप्ति गर्छ । छिप्पिएको पात मीठो लाग्छ भने मनुष्यका लागि मुख समाउने टर्रो, मनै रमाउने र समस्त विषदोष निवारक कलिलो पात मुटुको परम औषधि बन्दछ । मात्रा : ३-५ ग्राम लेदो / चूर्ण, यसको सबै भागको काँढापानी १ / १ माना, अर्क : १०-१५ ग्राम, फूलरस १०-२० ग्राम २-३ पटक ।

परिचय

काभ्रो (अम्लपत्रक, Ficus lacor) नेपालका पहाडी क्षेत्रमा पाइने एक औषधीय रूख हो। यो रूख ५०-६० फिट अग्लो हुन्छ र पाखोपखेरामा प्रायः पाइन्छ। यसको पात कलिलो, रतछाँया र अमिलो मीठो स्वादको हुन्छ। यसको पातलाई पालुवामा नयाँ पात टर्रो, ठन्डा र स्वादिलो मानिन्छ। काभ्रोको विभिन्न भागहरू आयुर्वेदिक चिकित्सामा प्रयोग गरिन्छ। यसले धेरै रोगहरूको उपचार गर्न सक्छ भन्ने विश्वास गरिन्छ।

गुणधर्म

काभ्रोको पात, बोक्रा, रस, फूल र फल सबै औषधीय गुणले भरपूर हुन्छन्। यसको पात अमिलो, टर्रो र ठन्डा गुण भएको हुन्छ। यसले शरीरमा पित्तदोष, रक्तविकार, तिर्खा, विषमज्वर जस्ता समस्याहरूको निवारण गर्न सक्छ। यसले शरीरलाई तृप्ति दिन्छ र मुखको स्वाद बढाउँछ। यसको पातले विषदोष निवारण गर्ने क्षमता पनि छ।

फाइदा

काभ्रोले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचार गर्न सक्छ। यसले समस्त रक्तविकार, दुबी, कुष्ठ, दाद, संग्रहणी, मासिक अधर्म, अर्बुद, गाँठा-गिर्खा आउने, चिफ्लो आउँ, अजीर्ण, अपच, पित्तदोष, तिर्खा, विषमज्वर, हैजा जस्ता रोगहरूको उपचार गर्न सक्छ। यसको पातले मुटुको स्वास्थ्यलाई पनि राम्रो बनाउँछ। यसले शरीरलाई ठन्डा र तृप्ति दिन्छ र मनलाई शान्त बनाउँछ।

प्रयोग विधि

काभ्रोको विभिन्न भागहरू विभिन्न तरिकाले प्रयोग गरिन्छ। यसको पातलाई ताजा अचार, तरकारी र काच्चै पातको रूपमा खान सकिन्छ। यसले शरीरलाई तृप्ति दिन्छ र मुखको स्वाद बढाउँछ। यसको पातलाई सुकाएर चूर्ण बनाएर पनि प्रयोग गरिन्छ। यसको चूर्णलाई पानीमा घोलेर पिउन सकिन्छ। यसको रसलाई पनि औषधीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ।

तयारी विधि

काभ्रोको पातलाई ताजा अवस्थामा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको पातलाई सुकाएर चूर्ण बनाएर पनि प्रयोग गरिन्छ। यसको चूर्णलाई पानीमा घोलेर पिउन सकिन्छ। यसको रसलाई पनि औषधीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यसको पातलाई पालुवामा नयाँ पात टर्रो, ठन्डा र स्वादिलो बनाएर खान सकिन्छ। यसको पातलाई ताजा अचार, तरकारी र काच्चै पातको रूपमा खान सकिन्छ।

मात्रा

काभ्रोको प्रयोग गर्दा मात्राको ध्यान दिनुपर्छ। यसको पातको चूर्ण ३-५ ग्राम लेदो / चूर्णको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको सबै भागको काँढापानी १ / १ माना, अर्क : १०-१५ ग्राम, फूलरस १०-२० ग्राम २-३ पटक प्रयोग गर्न सकिन्छ।

निष्कर्ष

काभ्रो (अम्लपत्रक, Ficus lacor) नेपालका पहाडी क्षेत्रमा पाइने एक औषधीय रूख हो। यसले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचार गर्न सक्छ। यसको पात, बोक्रा, रस, फूल र फल सबै औषधीय गुणले भरपूर हुन्छन्। यसले शरीरलाई तृप्ति दिन्छ र मुखको स्वाद बढाउँछ। यसले समस्त रक्तविकार, दुबी, कुष्ठ, दाद, संग्रहणी, मासिक अधर्म, अर्बुद, गाँठा-गिर्खा आउने, चिफ्लो आउँ, अजीर्ण, अपच, पित्तदोष, तिर्खा, विषमज्वर, हैजा जस्ता रोगहरूको उपचार गर्न सक्छ। यसको पातले मुटुको स्वास्थ्यलाई पनि राम्रो बनाउँछ। यसले शरीरलाई ठन्डा र तृप्ति दिन्छ र मनलाई शान्त बनाउँछ। यसको प्रयोग गर्दा मात्राको ध्यान दिनुपर्छ। यसको पातलाई ताजा अचार, तरकारी र काच्चै पातको रूपमा खान सकिन्छ। यसको पातलाई सुकाएर चूर्ण बनाएर पनि प्रयोग गरिन्छ। यसको चूर्णलाई पानीमा घोलेर पिउन सकिन्छ। यसको रसलाई पनि औषधीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यसको पातलाई पालुवामा नयाँ पात टर्रो, ठन्डा र स्वादिलो बनाएर खान सकिन्छ। यसको पातलाई ताजा अचार, तरकारी र काच्चै पातको रूपमा खान सकिन्छ। यसको प्रयोग गर्दा मात्राको ध्यान दिनुपर्छ। यसको पातको चूर्ण ३-५ ग्राम लेदो / चूर्णको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको सबै भागको काँढापानी १ / १ माना, अर्क : १०-१५ ग्राम, फूलरस १०-२० ग्राम २-३ पटक प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसरी काभ्रोले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचार गर्न सक्छ।

Ficus lacor, commonly known as Kavro in Nepal, is a large evergreen tree belonging to the Moraceae family. It is native to various regions across Asia and Australia and holds significant cultural, medicinal, and nutritional value. In Nepal, particularly in the hilly areas, these trees can reach heights of 50 to 60 feet and are often found gracing the landscapes with their dense foliage. The young, reddish-tinted leaves of Kavro are notable for their slightly sour and astringent taste, making them a popular ingredient in local cuisines.

Properties of Ficus lacor

Ficus lacor is rich in various phytochemicals that contribute to its medicinal properties. The plant contains compounds such as α-amyrin, β-amyrin, lupeol, stigmasterol, and campesterol. These bioactive constituents are known for their anti-inflammatory, antioxidant, and antimicrobial activities. Additionally, the presence of tannins and polyphenols enhances its therapeutic potential, especially in wound healing and managing skin disorders. The leaves have been reported to exhibit estrogenic activity, which may have implications in addressing hormonal imbalances.

Advantages and Uses

Traditionally, various parts of the Ficus lacor tree have been utilized in folk medicine to treat a plethora of ailments:

Skin Disorders: The leaves are applied topically to treat conditions like eczema, ringworm, and other dermatological issues. Their astringent nature helps in drying out wounds and preventing infections.
Gastrointestinal Issues: Decoctions made from the bark are consumed to alleviate gastric ulcers, dysentery, and diarrhea. The bark's anthelmintic properties are also employed to expel intestinal worms.
Women's Health: The bark decoction is used for menstrual disorders and leucorrhoea, providing relief from excessive discharge and associated discomforts.
Wound Healing: Ointments prepared from the stem bark have shown efficacy in managing non-healing ulcers, promoting healthy granulation, and reducing inflammation.
Respiratory Health: The plant is used in traditional medicine to address respiratory issues, though specific applications are less documented.

Beyond medicinal uses, the young buds, locally known as "Surulo," are consumed as vegetables or pickled, providing nutritional benefits. The seeds are considered tonic and are used to treat stomach disorders.

Methods of Use and Preparation

The application of Ficus lacor varies depending on the intended use:

Topical Applications: For skin ailments and wound healing, fresh leaves or bark are ground into a paste and applied directly to the affected area. Alternatively, ointments can be prepared by incorporating the powdered bark into a suitable base, such as clarified butter or oils.
Decoctions and Infusions: To address internal issues like gastrointestinal disturbances or menstrual disorders, decoctions are made by boiling the bark or leaves in water. Typically, a standard measure involves boiling 10-15 grams of the plant material in water until the volume reduces by half, then consuming the strained liquid.
Culinary Uses: Young leaves and buds are harvested, thoroughly washed, and can be consumed raw in salads or cooked as vegetables. They are also pickled to enhance their shelf life and flavor.

Preparation Guidelines

Harvesting: Collect young, tender leaves and buds during the early spring when they are most flavorful and rich in nutrients.
Cleaning: Rinse the harvested parts thoroughly under running water to remove any dirt or impurities.
Culinary Preparation:

Salads: Chop the fresh leaves and buds and mix them with other vegetables, adding salt, lemon juice, and spices to taste.
Cooking: Sauté the cleaned leaves with garlic, onions, and tomatoes, seasoning with turmeric and salt. Cook until tender and serve with rice or bread.
Pickling: Blanch the leaves and buds in boiling water for a few minutes, then immerse them in a mixture of mustard oil, salt, turmeric, and chili powder. Store in sterilized jars and allow them to marinate for a week before consumption.

Medicinal Preparation:

Decoction: Boil 10-15 grams of dried bark or leaves in 250 ml of water until the volume reduces by half. Strain and consume the decoction twice daily.
Ointment: Dry the stem bark and grind it into a fine powder. Mix the powder with an equal amount of melted beeswax and a suitable carrier oil (such as coconut or sesame oil). Heat the mixture gently until well combined, then allow it to cool and solidify. Apply the ointment to affected areas once or twice daily.

Conclusion

Ficus lacor stands as a testament to the profound relationship between nature and traditional medicine. Its diverse applications, ranging from culinary delights to therapeutic remedies, highlight its significance in various cultures, especially in regions like Nepal. The rich phytochemical composition of the plant underpins its medicinal properties, offering natural solutions to common health issues. Incorporating Ficus lacor into daily practices not only preserves traditional knowledge but also promotes holistic well-being. As with any medicinal plant, it is advisable to consult with healthcare professionals before initiating any form of treatment to ensure safety and efficacy.

Reference

दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ज्योतिष्मती Jyotishmati (Black Oil Tree) – Intellect Tree (Celastrus paniculatus) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

लाली गुराँस Lali Gurans (Rhododendron campanulatum) – Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Rhododendron

Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root

काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview

गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance

पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance

बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties

ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies

सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties

काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :